موزه شیشه کورنینگ؛ جامع ترین موزه درباره شیشه (قسمت دوم) - مجله خبری

به گزارش مجله خبری، موزه شیشه کورنینگ دارای قدیمی ترین مجموعه های شیشه است که آن ها را در بخش های مختلف و بر اساس تاریخ ساخت، دسته بندی نموده است.

موزه شیشه کورنینگ که در استان نیویورک آمریکا واقع شده است، دارای کامل ترین و بزرگ ترین مجموعه شیشه در دنیا است. بخش های مختلف این موزه شامل 35 قرن شیشه، مجموعه های مدرن، نمایشگاه های موقت و کارگاه های شیشه گری است. در این مقاله به معرفی مجمو عه های باقی مانده از گالری 35 قرن شیشه خواهیم پرداخت.

شیشه های اروپایی قرن 17 تا 19 میلادی

بخش 35 قرن شیشه در موزه شیشه کورنینگ، طیف وسیعی از شیشه های دوران باروک تا اواخر دوره ویکتورین را به نمایش می گذارد.

دوره باروک با فراوریات شیشه گری آلمان و بوهم (وسیله های توخالی بزرگ به همراه درپوش) و دیگر شیشه ها که با لعاب های بسیار، رنگ آمیزی می شدند، شناخته می گردد. در این دوره، اصناف، شکارچیان، انجمن های برادری و خانواده های مهم، طرح های تزئینی مخصوص به خود را برای طراحی از طریق لعاب روی شیشه سفارش می دادند.

در قرن 17 میلادی، صنعت شیشه از طریق تغییر ذائقه مشتریان و فرمول های تازه شیشه گری، تغییر کرد. در حالی که شیشه های ونیزی در اروپا محبوب باقی ماندند، شیشه گران به راه تازهی دست پیدا کردند تا شیشه های رنگی بی نظیر فراوری نمایند. در کشور هلند، که بسیاری از شیشه های ونیزی به آنجا صادر می شد، شیشه گران محلی پیروز شدند انواع مختلفی از شیشه را که به زیبایی روی آن ها نقاشی شده بود، خلق نمایند.

از اواخر قرن 17 و تا سرانجام قرن 18 و 19 میلادی، شیشه گران انگلیسی، شیشه های خارق العاده را با افزودن اکسید سرب فراوری می کردند، در حالی که شیشه گران بوهم همان تاثیر را با افزودن گچ به دست می آوردند. شیشه گران آلمانی در فراوری شیشه های رنگ شده که با ظرافت تمام برش داده شده و طراحی شده بود، پیروز بودند. آن ها بعلاوه توانستند فراوری یاقوت طلایی را ارتقا دهند، شیشه ای به رنگ قرمز تیره که از طریق اکسید طلا تزئین می شده است. در این دوره، در کوشش برای بازفراوری پورسلین چینی که به اروپا وارد می شد، آن ها بعلاوه پیروز شدند نوعی شیشه سفید مات فراوری نمایند که نقوش روی آن نیز از طرح های چینی تقلید شده بود.

شیشه گران، از این نوع تازه و هوشمندانه شیشه برای فراوری اشکالی بسیار گسترده تر استفاده می کردند. آثار این دوره با اشکال جزئی و تزئینات پیچیده سبک باروک و روکوکو طراحی می شدند و در میان آن ها، طرح های شرقی شامل طلاکاری، فرم های نامتقارن، چشم مقدارای غیر معمول و طبیعت خاص آسیای شرقی به چشم می خورد.

این سبک در طول قرن 19 محبوبیت خود را از دست داد؛ زیرا در این زمان، ذائقه مشتریان تحت تاثیر مکان های دور مانند ترکیه، مصر و یونان قرار گرفته بود.

شیشه های اروپایی قرن 19

محبوب ترین نوع شیشه گری در اواخر قرن 18 میلادی، برش و حکاکی بوده است. استفاده از بخار برای قدرت بخشی به چرخ برش، سبب شد تا برش شیشه بسیار موثرتر بوده و با هزینه کمتری نیز همراه باشد. بوهم، فرانسه و انگلیس به فراوری شیشه های برشی و حکاکی شده بسیار عالی در قرن 19 ادامه دادند.

با پیشرفت صنعت، ثبات مالی نیز افزایش یافت. طبقه میانه اروپا توسعه پیدا کردند و شیشه گران به تقاضای رو به رشد برای محصولات زیبا و با کیفیت که همزمان ساده و محکم بودند، پاسخ می دادند. به همین علت، مهارت های تزئین شیشه مانند برش، حکاکی و نقاشی، به مقدار دمیدن در لوله دم اهمیت پیدا کردند.

طراح های دوره ویکتورین، پایه کار خود را از سبک های تاریخی الهام می گرفتند. دوره مورد علاقه آن ها رنسانس و روکوکو بود. بعلاوه طبیعت، نمادگرایی و هنر شرقی نیز الهام بخش بسیاری از شیشه گران بودند. در نتیجه اشکال، موتیف های تزئینی و تکنینک های گذشته، بار دیگر در کارخانه های بوهم، آلمان و اتریش مورد استفاده قرار گرفتند.

به صورت همزمان، شیشه گران انگلستان به معرفی سبکی پرداختند که در آن برش های عمیق، حکاکی با چرخ مسی و صیقل دادن شیشه مطرح بود. شیشه های این سبک، به ظروف تجملاتی از اروپا و شرق محدود می شدند که از کوارتزهای معدنی به دست آمده بودند.

در اواسط قرن 19 میلادی، با آغاز جنبش زیبایی شناسی و جنبش هنر و صنایع دستی، ایده ی طراحی های تازه نیز در صنعت شیشه گری ظهور کرد. طراحان این دوره معتقد بودند که شکل و تزئینات یک شی باید با هدف و مواد آن، مرتبط باشد. به همین علت، طراحی های این دوره بسیار ساده تر و واضح تر هستند.

نمایشگاه های دنیای که در طول همین دوره آغاز به کار کردند، بر اتفاقات اجتماعی و فرهنگی بسیار موثر بودند. اغلب صنعت گران در این نمایشگاه ها به رقابت می پردازند تا برترین مهارت های تکنینکی و هنرمندانه ترین آثار خود را به رقابت بگذارند. نخستین نمایشگاه از این دست در سال 1851 برگزار گردید و بعضی از آثاری که برای نمایشگاه های دنیای ساخته شده اند در این بخش از موزه شیشه کورنینگ به نمایش در آمده اند.

شیشه های آسیایی

بخش شیشه های آسیایی شامل اشیا تشریفاتی حکاکی شده از چین کهن، ظروف و شیشه های برش داده شده از ژاپن، ظروف مهره کاری شده از اندونزی و انواع شیشه های تجملاتی از هند است.

شیشه در غرب ارزش بسیار بیشتری نسبت به شرق دور داشت؛ زیرا در شرق، ظروف به صورت سنتی از جنس برنز و سفال پخته ساخته می شدند. در 1696، امپراطور کانگ شی، کارگاه های قصر امپراطوری را در پکن تاسیس کرد. شیشه های این کارگاه ها از پورسلین استفاده نموده و توانستند شیشه نقش برجسته را به عنوان قسمت مهمی از شیشه گری چینی معرفی کند. این سبک، به صورت مجزا و مستقل از شیشه های نقش برجسته اروپایی، توسعه پیدا کرد. این نوع شیشه، از چند لایه رنگ و حکاکی های متفاوت فراوری می شد، که اغلب سبک سنتی آسیایی را به همراه داشتند.

در این دوره، بسیاری از شیشه های انفیه به همراه سنگ های نیمه قیمتی و مواد عجیب و غریب ساخته می شدند. بعضی از نمونه های این سبک به روش نقش برجسته اجرا شده اند تا رنگ های متضاد را به نمایش گذارند. اغلب بطری های انفیه، بیضی شکل و به صورت پهن بودند تا حمل آن ها ساده باشد. برترین بطری ها دارای حکاکی، لعاب یا نقاشی از چشم انداز، پرتره یا نوشته خطی بودند.

در ژاپن کهن، شیشه برای مصارف مقدس، مانند کوزه های مقدس یا پیشکش های زیارتگاه ها، استفاده می شده است. شیشه گری از 1603 تا 1868 زیر نظر نظام فئودالی توسعه یافت. در دهه 1650، شیشه گران ژاپنی ظیف گسترده ای از محصولات، از تکه های کوچک اسباب بازی و عدسی برای عینک گرفته تا شیشه های بزرگ تر و عدسی تلسکوپ که بین طبقات بالای اجتماع محبوب بود، را فراوری می کردند.

در هندوستان، تا قرن 18 میلادی، شیشه به ندرت فراوری می شد. از 1526 تا 1858، در طول سلسله مغول، بسیاری از شیشه ها از آسیای میانه یا اروپا به هندوستان وارد می شدند. صنعت گران هندوستان بعدها، شیشه را از طریق برش، حکاکی و نقاشی با لعاب، تزئین کردند. ایده های طراحی این شیشه ها اغلب از تصاویر نسخه های خطی بر گرفته می شده است. امروزه، حجم وسیعی از ظروف شیشه ای، بطری، دستبند و مهره های شیشه ای از هند صادر می گردد.

شیشه در آمریکا

مجموعه شیشه های آمریکایی در موزه شیشه کورنینگ، نمایانگر تاریخ این محصول در آمریکا از قرن 18 تا حدود سال 1920 است. طیف این محصولات شامل تکه های بسیار نادر از کارخانه های نخستین، شیشه های کنسروی در فراوری انبوه، بطری های نیمه دوم قرن 19، شیشه های هنری و شیشه های کریستالی اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 است.

شیشه گری اولین صنعت آمریکا بود و اولین کارگاه شیشه در سال 1608 در ویرجینیا تاسیس شد. هرچند، این کارگاه به علت شرایط آب و هوایی نامساعد و اقتصاد نامطلوب، کمی بعد تعطیل شد و تا اوایل 1700 میلادی، پنجره های شیشه ای، ظروف و بطری اغلب از انگلستان به آمریکا صادر می شدند.

شیشه گری در آمریکا در طول قرن 19 میلادی رشد کرد. در دهه 1820، اختراع دستگاه پرس شیشه، باعث شد تا محصولاتی که پیش از آن از طریق شیشه گران فراوری می شد، با قیمت پایین تر برای طبقات میانه جامعه در دسترس باشد. دستگاه پرس شیشه، دارای قالب هایی است که با قرار گرفتن شیشه مذاب در آن ها، طرح شیشه به صورت اتوماتیک روی شیشه بر جا می ماند. این بخش از گالری های موزه شیشه کورنینگ، دارای پرس های دستی از اواخر قرن 19، به همراه شیشه های این سبک از حدود اوایل دوره 1900 است.

در اواسط 1800 میلادی، با رشد صنعت و افزایش رفاه در آمریکا، تمایل به تزئینات پیچیده و سبک های شلوغ افزایش یافت. این بخش از موزه شیشه کورنینگ دارای نمونه های زیبا از آثار قرن 19 و 20، شیشه های هنری، استفاده شیشه در نورپردازی (شمعدان و حباب لامپ) و شیشه های برش داده شده و حکاکی شده است.

نیویورک، کورنینگ: شهر کریستال

گالری شهر کریستال در 5 می سال 2018 و به مناسبت صد و پنجاهمین سالگرد ورود صنعت شیشه گری از بروکلین به کورنینگ، افتتاح شده است. بازدیدنمایندگان در این گالری، در می یابند که کورنینگ چگونه به مرکز شیشه گری در ایالات متحده تبدیل شده است و چگونه همزمان با توسعه کارخانه تازه کورنینگ، شیشه های تجملاتی آمریکایی نیز بیش از پیش مطرح می شدند.

گوی های شیشه ای از نقاط مختلف دنیا

نوعی از گوی های شیشه ای که با نام نگهدارنده کاغذ یا Paperweight شناخته می شوند، در گذشته برای جلوگیری ازاز لوله شدن کاغذ یا تکان خوردن آن استفاده می شدند. هرچند این امر با استفاده از یک تکه سنگ نیز امکان پذیر است، اما استفاده از گوی های تزئینی و تجملاتی از طریق ای همه گیر تبدیل شده بود.

موزه شیشه کورنینگ دارای بزرگترین و با ارزش ترین مجموعه از گوی های نگهدارنده کاغذ در دنیا است. این بخش از موزه دارای بیش از هزاران گوی، از نخستین نمونه آن ها تا نمونه های ساخته شده در اواسط قرن 19 و گوی های یادبودی مدرن است.

در اواسط قرن 19، با افزایش نامه نگاری وسایل تجملاتی میز کار مانند شیشه نگهدارنده اتوماتیک، جوهردان و نگهدارنده کاغذ نیز فراوری شدند. در واقع، از سال 1845تا 1890، هزاران گوی در اروپا فراوری شدند.

اما تکنیکی که از آن برای ساخت گوی نگهدارنده کاغذ استفاده می شد، تازه نبود. آن ها اغلب از تکنینک استفاده از نی که به موزائیک شیشه معروف بود و نمونه های پیشرفته تر آن مربوط به 3 هزار سال پیش بود، استفاده می کردند. استفاده از مشعل های کوچک برای شکل دادن به شیشه و تکنیک روکش کشیدن در طول قرن 18 بسیار متداول بود و این امکان را به شیشه گران قرن 19 می داد تا اشکال ظریف گل ها و حیوانات را در داخل شیشه ضخیم بی رنگ یا رنگارنگ طراحی نمایند.

بعلاوه، گوی های نگهدارنده کاغذ مدرن، انعکاسی از تسلط بر تکنینک های گذشته را به همراه دارند و هنرمندان تازه شیشه گر در پی روش های تازهی برای ارائه در این فرم از شیشه هستند.

منبع عکس: سایت موزه شیشه کورنینگ و گوگل مپ