یک پدیده خطرناک در اقتصاد ایران؛ رکود کامل چه تبعاتی در پی دارد؟ - مجله خبری

به گزارش مجله خبری، بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران، از مهرماه سال گذشته تا مهرماه سال جاری روغن مایع 289 درصد، سیب زمینی 153 درصد، ماکارونی 138 درصد، رشته آش 106 درصد، رب گوجه 83 درصد، قند 81 درصد، برنج 138 درصد و مرغ با 121 درصد، با افزایش قیمت روبرو شده اند و به نوعی رکورددار گرانی ها در بین کالا های اساسی و مایحتاج عمومی مردم بوده اند.

به گزارش مجله خبری، مرکز آمار در گزارشی دیگر اعلام کرده است که در فصل تابستان 1401، شاخص قیمت تولیدکننده بخش ­های خدمات 560.0 می باشد که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) 16.2 درصد، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 56.1 درصد و در چهارفصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) 49.7 درصد افزایش داشته است.

به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی از طریق ارائه دهندگان خدمات به ازای تولید خدماتشان در داخل کشور، در فصل تابستان 1401 نسبت به فصل قبل، 16.2 درصد افزایش دارد. در این فصل بیش ترین تورم فصلی با 30.7 درصد مربوط به گروه فعالیت های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا و کمترین تورم فصلی با 4.8 درصد مربوط به گروه اطلاعات و ارتباطات است.

همچنین درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش های خدمات نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) در فصل تابستان امسال 56,1 درصد بوده که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (49.4 درصد)، 6.7 واحد درصد افزایش داشته است.

به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی از طریق ارائه دهندگان خدمات به ازای تولید خدماتشان در داخل کشور، در فصل تابستان 1401 نسبت به فصل دوره مشابه سال قبل، 56.1 درصد افزایش دارد. در این فصل بیش ترین تورم نقطه به نقطه با 117.1 درصد مربوط به گروه فعالیت های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا و کمترین تورم نقطه به نقطه با 25.8 درصد مربوط به گروه اطلاعات و ارتباطات است.

رکود تورمی در اقتصاد بسیار خطرناک است

مرتضی عزتی، کارشناس مسائل مالی در مصاحبه با مجله خبری با اشاره به اینکه افزایش تورم قیمت کالا های اساسی در بازار تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گرفته است، گفت: در وهله اول باید به این مسئله اشاره کرد که شرایط کلی عرضه و تقاضا در اقتصاد در افزایش قیمت کالا ها بسیار تاثیرگذار بوده است. زیرا که ما وضعی روبرو هستیم که به دلیل سیاست های مالی دولت، علیرغم کاهش تقاضا در بازار، قیمت ها هر روز با افزایش روبرو می شود. از طرف دیگر کاهش قدرت خرید مردم، عملاً مازاد عرضه را در بازار به وجود آورده که این موضوع به رکود موجود در اقتصاد دامن زده است.

وی افزود: از طرف دیگر باید به این نکته اشاره کرد که فشار های هزینه ای از سوی دولت روی دوش تولیدکنندگان بوده و بسیار زیاد شده، سیاست های افزایش مالیات، رشد بسیار زیاد بهای گاز، آب و برق و افزایش انواع عوارض ها باعث شده که تولیدکنندگان با افزایش هزینه تولید روبرو شوند که نتیجه آن بر روی افزایش قیمت کالا ها نمایان می شود.

عزتی با تاکید بر اینکه بسیاری از مسائل مالی کشور از رکود ناشی می شود، گفت: سیاست هایی که دولت اعمال می کند، خود تشدیدکننده رکود تورمی در فضای مالی کشور است و تا زمانی که این سیاست گذاری ها ادامه پیدا کند، افزایش قیمت کالا ها ادامه خواهد داشت. سیاست هایی نظیر حذف یکباره ارز ترجیحی منجر به ایجاد شوک قیمتی در بازار و جامعه شده که نتیجه آن افزایش 100 درصدی قیمت کالا ها در نیمه اول سال شد. بنابراین تا زمانی که چنین سیاست هایی ادامه داشته باشد افزایش قیمت کالا ها و خدمات در بازار اجتناب ناپذیر است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه افزایش قیمت کالا هایی که از ارز ترجیحی استفاده می کردند به سایر کالا ها نیز سرایت کرده است، ادامه داد: با توجه به اینکه مواد اولیه ارز ترجیحی می گرفتند به خصوص در بخش مواد غذایی شاهد افزایش قیمت اجناس در بازار هستیم، افزایش قیمت روغن، گندم و ذرت که به عنوان ماده اولیه بسیاری از مواد غذایی محسوب می شوند، یک موج افزایش قیمت شدیدی را در بازار رقم زد.

این کارشناس مسائل مالی افزود: در این شرایط دولت باید از وضع قوانینی که باعث تشدید رکود می شود خودداری کند، به عنوان مثال کاهش مالیات از جمله راهکار هایی است که دولت می تواند با آن رونق در بازار ایجاد کند. اما دولت عکس این مسیر را طی کرده و با فشار مالیاتی بر روی تولید کننده و مصرف کننده رکود در اقتصاد را به بیشترین میزان خود اعمال کرده است، همچنین افزایش قیمت خدماتی که دولت به تولیدکنندگان می دهد خود از جمله موضوعاتی است که باعث شده این رکود تشدید شود.

عزتی با اشاره به اینکه با ادامه وضع موجود در اقتصاد کشور با یک شرایط بسیار وخیم روبرو خواهید شد، بیان نمود: اگر وضع رکود به همین منوال ادامه پیدا کند و افزایش قیمت ها نیز کماکان یابد، به نوعی تقاضا به صفر میل می کند. به طوری که دیگر هیچ نوع تقاضای معناداری در بازار وجود نخواهد داشت که این موضوع رکود را به صورت کامل در اقتصاد رقم خواهد زد. در چنین شرایطی ممکن است قیمت کالا ها افزایش پیدا نکند و یا حتی با کاهش قیمت روبرو شود، اما این شرایط، اقتصاد کشور را با شرایط بسیار سخت تری نسبت به آن چیزی که الان وجود دارد، روبرو خواهد کرد.

وی شرح داد: در چنین وضعی با تعطیلی بنگاه های تولیدی و همچنین بیکاری گسترده روبرو خواهیم بود بنابراین دولت به جای اینکه سیاست های انقباضی و سختگیرانه در قبال تولیدکنندگان اعمال کند، باید مشوق هایی را برایایجاد رونق فراهم کند. در غیر این صورت با کاهش تقاضا در بازار رکود عواقب بسیار جبران ناپذیری را برای اقتصاد ایران در پی خواهد داشت.

این استاد دانشگاه گفت: همچنین سیاست هایی که دولت در قبال تولیدکنندگان اعمال کرده به هیچ عنوان پذیرفته نیست، از سوی دیگر نظام تصمیم گیری ها در حوزه مالی بسیار ناکارآمد عمل کرده که این موضوع ضربه بسیار سختی را به پیکره تولید کشور وارد کرده است. از سوی دیگر دولت نتوانست در مذاکرات هسته ای به موفقیت دست پیدا کند و تحریم ها همچنان در شدیدترین وضع خود قرار گرفته است که این موضوع نیز به وخیم تر شدن اوضاع مالی کشور دامن زده است.