رشد 121 درصدی فروش آنلاین - مجله خبری

به گزارش مجله خبری، خبرنگاران : شیوع ویروس کرونا از اسفند سال 98 و محدودیت های اعمال شده در پی آن، تأثیر قابل توجهی بر فروش آنلاین کالا در کشور داشته است.

به گزارش به نقل از اتاق بازرگانی تهران؛ آمار اعلام شده از سوی اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی، نشان دهنده آن است که میزان فروش آنلاین در حوزه عرضه کالا و مواد غذایی (یا اقلام سوپرمارکتی) تا خرداد سال 99 رشد 121 درصدی را تجربه نموده است. در مورد تغییرات سهم فروش آنلاین این اقلام طی ماه های اخیر آماری وجود ندارد.

مطابق آمارهای منتشره اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی، تعداد پروانه های کسب صادره توسط اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی از 223 پروانه از سال 1395 به 1474 فقره تا 30 شهریورماه 99 رسیده است. به بیان دیگر طی 5 سال تعداد پروانه های کسب صادره (متقاضیان عضویت در اتحادیه مذکور) کمتر از 2 برابر شده یا معادل 91.62 درصد افزایش داشته است. همه کسب وکارهای آنلاین عضو این اتحادیه یا عضو دیگر اتحادیه های مربوط نیستند. به واقع بسیاری بدون مجوز از این اتحادیه ها (یا بخشی عضو اتحادیه های موازی دیگر) فعالیت می نمایند. تعداد پروانه های صادره طی نیمه اول سال 1399، به تنهایی بیش از کل تعداد پروانه های صادره در سال 1398 است که به خوبی نشانگر فرایند گسترش کسب وکارهای اینترنتی در کشور است. موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در گزارشی به شرایط کسب و کار های آنلاین و تاثیر کرونا بر آنها پرداخته است.

طبق این گزارش، در مجموع 17.3 درصد فروشگاه های آنلاین عضو اتحادیه کسب وکارهای مجازی به عرضه انواع کالا می پردازند. در کنار آنها 12.4 درصد نیز به عرضه گروه کالایی خاص مبادرت می نمایند. 43.4 درصد نیز به عرضه انواع کالا و خدمات (ترکیب کالا و خدمات) پرداخته، 20.1 درصد به عرضه انواع خدمات و 6.8 درصد به عرضه خدمات تخصصی مبادرت می نمایند.

طبق گزارش سالانه تجارت الکترونیکی، در سال 98 حدود 61 هزار کسب وکار اینترنتی در کشور دارای نماد اعتماد الکترونیکی (ای نماد) بوده اند. تعدادی نماد اعطا شده در سال 98 بیش از 15 هزار بوده که در مقایسه با سال 97، حدود 11 درصد رشد داشته است. در واقع همه کسب وکارهای اینترنتی دارای ای نماد اقدام به عضویت در اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی ننموده اند.

کرونا با خرده فروشی های آنلاین چه کرد؟

ارزش بازار خرده فروشی کشور در سال 98 معادل 100 میلیارد دلار بوده که حدود 30 درصد آن متعلق به اقلام مصرفی پر گردش بوده است. طبق برآوردها، سهم فروش آنلاین این محصولات از کل خرده فروشی این حوزه در سال 98 تنها 0.15 درصد بوده است. درحالی که سهم فروش آنلاین اقلام مصرفی پر گردش در دنیا حداقل 5 درصد است.

بر اساس آمار اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی، تعداد کل فروشگاه های آنلاین فعال در عرضه محصولات پر گردش که از ابتدا (1395) تا سرانجام شهریورماه 99 از اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی پروانه دریافت نموده اند، به 482 مورد رسید. موضوع فعالیت این فروشگاه ها مشتمل بر دو گروه خرده فروشی مواد غذایی و فروشگاه عظیم است. فروشگاه های آنلاین گروه اول تنها اقلام سوپرمارکتی عرضه می نمایند که در کل 133 فروشگاه (7.2 درصد از پروانه های صادره) در این موضوع ثبت شده است. 349 مورد ثبت شده دیگر (18.9 درصد از پروانه های صادره که بیشترین سهم به لحاظ موضوع فعالیت فروشگاه هاست) نیز متعلق به فروشگاه های آنلاین گروه دوم است که علاوه بر اقلام سوپرمارکتی، اقلام متنوع دیگری را نیز عرضه می نمایند.

از جمله مهم ترین فعالین حوزه سوپرمارکت های اینترنتی و فروشگاه های عظیم آنلاین عرضه نماینده این محصولات، می توان به دی جی کالا، اسنپ مارکت (همکاری اسنپ و هایپراستار)، اسنپ فود، و اوکالا (مرتبط با فروشگاه های افق کوروش) اشاره نمود. سایر فعالین این حوزه عبارتند از: بیار، تِزول مارکت، رادیکالا، فینال، هایپرباز، فن آسان و باسلام.

شیوع ویروس کرونا از اسفند سال 98 و محدودیت های اعمال شده در پی آن، تأثیر قابل توجهی بر فروش آنلاین کالاها در کشور داشته است. به گونه ای که طبق اعلام اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی، میزان فروش آنلاین در حوزه عرضه کالا و مواد غذایی (یا اقلام سوپرمارکتی) تا خرداد سال 99 رشد 121 درصدی را تجربه نموده است. در مورد تغییرات سهم فروش آنلاین این اقلام طی ماه های اخیر آماری وجود ندارد.

گفته می گردد متوسط ارزش سبد سفارش آنلاین در بخش اینترنتی تقریباً سه برابر بخش خرید فیزیکی است (فقط در بخش محصولات مصرفی پر گردش). سبدهای خرید بازیگران اصلی فروش آنلاین اقلام سوپرمارکتی بین 150 هزار تا 200 هزار تومان برآورد می گردد. شیوع کرونا موجب شد استارت آپ های خرید آنلاین کالا با رشد خوبی روبرو شوند. به طور نمونه استارت آپ باسلام و اسنپ مارکت در این دوره به ترتیب 15 و 50 درصد رشد فروش داشته اند.

علاوه بر این، مطابق گزارش سالانه تجارت الکترونیکی سال 1398، مبلغ هر خرید الکترونیکی در ایران 279 هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل 49 درصد افزایش داشته است. همین آمارها نشان می دهد که شیوع کرونا در اسفندماه 1398 باعث 4 درصدی در تعداد تراکنش های خرید اینترنتی و رشد 236 درصدی در مبلغ این تراکنش ها نسبت به بازه زمانی مشابه سال 1397 بوده است.

مهم ترین مزایا، معایب و موانع گسترش خریدهای آنلاین

طی سال های اخیر، خرده فروشی آنلاین در کشور به تدریج مورد اقبال قرار گرفته است. مسائلی چون راحتی خرید و سهولت استفاده از فضای مجازی، صرفه جویی در زمان و هزینه های خرید، امکان مقایسه کالاها و اطلاع از نظرات سایر خریداران، دسترسی دائمی به فروشگاه های آنلاین، امکان پیگیری آنلاین شرایط سفارش و عدم روبروه با فشار روانی خرید حضوری از مهم ترین مزایای ترغیب نماینده افراد به خریدهای آنلاین هستند. اما در مقابل معایبی چون نبود تعامل با فروشنده، عدم امکان آنالیز فیزیکی کالا، احتمال عدم انطباق کیفیت با نی از خریدار، احتمال تأخیر در تحویل کالا و بالاخره عدم اطمینان به خریدهای غیرحضوری و در نتیجه نهادینه نشدن فرهنگ خرید اینترنتی از موانع گسترش آن هستند.

شیوع کرونا در ماه های اخیر موجب شده به موازات سایر کشورهای دنیا، خریدهای آنلاین در ایران نیز مورد اقبال قرار گیرد. بااین حال هم زمان با افزایش تقاضا، چالش های خرید آنلاین نیز تشدید شده است. از عمده ترین این چالش ها می توان به وجود درگاه های غیرقانونی و عدم امکان آنالیز اعتبار آنها توسط مصرف نماینده، عدم اعتماد مصرف نمایندگان به خرید آنلاین، بروز وقفه و افت خدمات دهی فروشگاه های آنلاین به دلیل فشار افزایش ناگهانی تقاضا، کمبود ظرفیت های لجستیکی و نیروی انسانی، عدم انطباق کالای ارسالی با احتیاج خریدار (نظیر ارسال کالای مشابه یا معیوب و عدم رعایت تاریخ مصرف) و بروز نبودن قیمت و موجودی کالا در فروشگاه ها اشاره نمود. با افزایش حجم خریدهای آنلاین در کشور در زمان شیوع کرونا، طی سه ماهه اول 99 تعداد 1527 فقره شکایت از کسب وکارهای مجازی در اتحادیه کشوری ذی ربط ثبت شده که به تنهایی معادل بیش از نیمی از کل شکایات ثبت شده در سال 98 است. عمده شکایات نیز به عدم تأمین کالای یا خدمت و عدم تحویل به موقع بازمی گردند.